હરિદ્વાર વિશે રસપ્રદ તથ્યો ઇતિહાસ history of Haridwar in Gujarati
હરિદ્વાર વિશે રસપ્રદ તથ્યો ઇતિહાસ history of Haridwar in Gujarati
1. હરિદ્વાર
હરિદ્વાર એ ગઢવાલ ક્ષેત્રનું એક ખૂબ જ વિશિષ્ટ શહેર છે, જે શિવાલિક શ્રેણીના બિલાવલ નીર પર્વતોની વચ્ચે ગંગાના જમણા કિનારે આવેલું છે, જ્યાંથી ગંગા મેદાનમાં ઉતરે છે. તેની રચના 28 ડિસેમ્બર 1988ના રોજ જિલ્લા તરીકે કરવામાં આવી હતી. 1988 માં રાજ્યની રચના થઈ ત્યાં સુધી, તે સહારનપુર વિભાગમાં હતું પરંતુ રચના પછી તેને ગઢવાલ વિભાગનો જિલ્લો બનાવવામાં આવ્યો છે.
2. હરિદ્વાર ગુજરાતી ઇતિહાસ
જૂના અને સંસ્કૃત સાહિત્યમાં ગંગા દ્વાર, દેવતાઓના દ્વાર તીર્થસ્થાનોના પ્રવેશદ્વાર ચાર ધામોના દ્વાર સ્વર્ગના દ્વાર, માયાપુરી અથવા માયા ક્ષેત્રના નામ આપવામાં આવ્યા છે.
રામાયણ કાળ પહેલા અહીં કપિલ મુનિનો આશ્રમ હતો. જેમાં ઈન્દ્રએ સૂર્યવંશી રાજા સાગરના અશ્વમેધ યજ્ઞ ઘોડાને ગુપ્ત રીતે બાંધી દીધો હતો. ઘોડાની શોધમાં, 60,000 સાગર પુત્રો સંન્યાસમાં પહોંચ્યા, કપિલ મુનિ સાથે દુર્વ્યવહાર કર્યો અને ઋષિના શાપથી બળીને રાખ થઈ ગયા. પાછળથી, સાગરના વંશજ ભગીરથે તપસ્યા કરીને ગંગાને પૃથ્વી પર અવતરિત કરી અને અહીં ગંગા પસાર કરીને, તેઓ તેમના પૂર્વજોને બચાવવા આવ્યા, હરિદ્વારને કપિલ મુનિના નામ પરથી કપિલા પણ કહેવામાં આવે છે.
પ્રાચીન ઈતિહાસકારોના મતે, આ વિસ્તારનું નામ ખાંડવ જંગલ તરીકે પ્રખ્યાત હતું જેમાં પાંડવો તેમના વનવાસ દરમિયાન છુપાયેલા હતા.
આ સ્થાન પર સપ્તઋષિઓ દ્વારા કરવામાં આવેલી તપસ્યાને કારણે, ગંગાને અહીં 7 પ્રવાહોમાં રહેવું પડ્યું.
જૈન ગ્રંથો અનુસાર, હજાર વર્ષ પહેલાં, પ્રથમ જૈન તીર્થંકર ભગવાન આદિનાથે માયાપુરી હરિદ્વાર વિસ્તારમાં રહીને તપસ્યા કરી હતી.
3. 256 વર્ષ પહેલા
લગભગ 2056 વર્ષ પહેલાં, ઉજ્જૈનના રાજા વિક્રમાદિત્યના મોટા ભાઈ રાજા ભર્તૃહરિએ હરિદ્વારની શિવાલિક પર્વતમાળામાં તપસ્યા કરી હતી અને બે મહાન પુસ્તકોની રચના કરી હતી, નીતિ શતક અને વૈરાગ્ય શતક.
રાજા વિક્રમાદિત્યએ તેમના ભાઈની યાદમાં અહીં ગંગાની પાર એક પગથિયું (સીડી) બાંધી હતી, જેને એક રાત માટે હરિનું પગલું કહેવામાં આવતું હતું, પછીથી તે હરનું પગલું બની ગયું હતું. વિક્રમાદિત્યએ અહીં એક ઈમારત પણ બનાવી હતી, જે આજે પણ ખંડેર સ્વરૂપમાં હર કી પાઈડી પાસે સ્થિત છે, જે ગંથ વાલી હવેલી તરીકે ઓળખાય છે.
ચીની પ્રવાસી હ્યુએન ત્સાંગ 634માં હરિદ્વાર આવ્યા હતા. તેમણે આ શહેરને "મો યુ લો" અને ગંગાને મહાભદ્ર કહ્યા. નિંઘમ મે લો એટલે મયુરપુર.
તૈમૂર લેંગ પણ 1399માં અહીં આવ્યો હતો. તેના ઇતિહાસકાર સરુદ્દીને હરિદ્વારને કયોપીલ અથવા કુપિલા તરીકે ઓળખાવ્યા જે કનિંગહામ અનુસાર કોહ પરી છે. કોહ એટલે પર્વત. સર ઉદ્દીને અહીં ગંગાના કિનારે વિષ્ણુના પગના નિશાન પણ જોયા.
નીલકંઠ મહાદેવ મંદિર હરિદ્વારનો ઇતિહાસ
